مواد اولیه ریخته گری

فلزات یکی از مواد اولیه مهم برای ساخت تجهیزات مورد نیاز در زندگی و صنعت به حساب می‌آیند. تاریخ نشان داده است که فلز همواره برای ساخت ‌اشیا، سلاح‌های جنگی و یا شکاری و همچنین ساخت خانه مورد استفاده بشر واقع شده است. انسان‌ها باید از تکنیک‌هایی استفاده می‌کردند که بتوانند به کمک آن‌ها فلزات را فرم داده و به شکلی که مدنظر دارند تبدیل نمایند. به این فرآیند ریخته گری گفته می‌شود. ریخته گری قدمتی ۷۰۰۰ ساله دارد که در طی آن باید فلزات به حالت ذوب درآمده، در قالب‌های مورد نظر ریخته شوند تا پس از سرد شدن دقیقاً به همان شکلی که در نظر داریم تبدیل گردند.

بررسی انواع مواد ریخته گری

ریخته گری یکی از فرآیند‌های صنعتی بسیار مهم و پرکاربرد در طول زندگی بشر شناخته شده است. براساس هدف اجرای کار نوع مواد اولیه ریخته گری نیز متفاوت خواهد بود. به طور کلی ما مواد اولیه ریخته گری را بر طبق ماهیت اساسی طراحی قالب، به دو دسته ریخته گری قالب مصرفی و ریخته گری قالب دائم تقسیم می‌کنیم:
1- ریخته گری قالب مصرفی

همانگونه که از نام این نوع ریخته گری مشخص است صنعتگران از قالب‌های موقت برای ریخته گری استفاده می‌کنند. در واقع این قالب‌ها وقتی یک بار مورد استفاده قرار گرفتند طول عمر مفید خود را از دست داده و مجدداً قابل استفاده نیستند. قالب‌های مصرفی به گونه‌ای طراحی می‌گردند که وقتی مواد مذاب داخل آن‌ها ریخته شد برای خارج کردن این مواد مذاب فرم گرفته باید قالب را شکست. به همین دلیل دیگر قابل استفاده نیستند. رایج‌ترین مواد اولیه ریخته گری که برای قالب مصرفی مورد استفاده قرار می‌گیرند ماسه، خاک رس و گچ هستند.

2- ریخته گری قالب دائمی

برخلاف ریخته گری قالب مصرفی، قالب‌های دائمی به مدت چند بار قابل استفاده هستند و وقتی طول عمر مفید خود را از دست دادن باید با قالب‌های جدید جایگزین گردند. انواع ریخته گری قالب دائمی عبارتند از:

–  ریخته گری گریز از مرکز

در روش قالب تحت تاثیر نیروی گریز از مرکز پر خواهد شد. قالب در حال چرخیدن است و همزمان مواد مذاب داخل آن ریخته می‌شود. چرخش قالب باعث اعمال نیروی گریز از مرکز به مواد مذاب خواهد شد. در نتیجه مواد مذاب به سمت دیواره‌های قالب تمایل دارند. همین مسئله منجر هب فرم دادن به مواد مذاب  خواهد شد.

– قالب کامپوزیت

نوعی دیگر ریخته گری قالب دائمی، قالب کامپوزیت نام دارد. این نوع ریخته گری عمدتاً برای مواد اولیه شامل ماسه، چوب، گرافیت و فلز‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

– ریخته گری گرانشی یا ثقلی

در این روش برای انتقال مواد مذاب به داخل قالب از گاز خلا یا نیروی گریز از مرکز استفاده نمی‌شود بلکه انتقال بر مبنای نیروی جاذبه زمین انجام خواهد شد.

– ریخته گری تحت فشار

این نوع ریخته گری بر مبنای فشار بر روی مواد مذاب انجام می‌شود. یعنی مواد مذاب با فشار وارد قالب شده و تحت فشار قرار می‌گیرند تا به حالت منجمد در بیایند.

مواد اولیه ریخته گری در چه صنایعی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟

شاید ذهنیت برای شما به وجود آمده باشد که چون ریخته گری با فلزات سروکار دارد بنابراین مواد اولیه ریخته گری فقط در صنایع فلزی استفاده می‌شوند در صورتی که دامنه کارایی این صنعت بسیار گسترده بوده و از مواد اولیه ریخته‌ گری برای ساخت قطعات خانگی همانند ماشین ظرفشویی تا قطعات صنعتی همانند مته‌های ستونی، قطعات داخلی اتومبیل‌ها، قطعات کارخانه، توربین‌ها، قطعات لوله کشی، ابزار‌های برقی، قطعات فلزی ساختمان‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. حتی جالب است بدانید که ریخته گری فقط در صنعت کاربرد ندارد بلکه در زمینه هنر برای مجسمه‌سازی، ساخت وسایل زینتی، دکوراسیون و موارد دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مواد اولیه مورد استفاده در ریخته گری چه موادی هستند؟

بسته به هدف ریخته گری نوع موادی که مورد استفاده قرار می‌گیرد کاملاً متفاوت خواهد بود. از بین ترکیبات فلزی از چدن، فولاد، مس، آلومینیوم و روی برای ریخته گری استفاده می‌شود که چدن یکی از پرکاربردترین مواد اولیه ریخته گری شناخته شده است. به غیر از مواد فلزی، ترکیبات غیر فلزی همانند بتن، شن، ماسه، رزین، شیشه و پلاستیک نیز برای ریخته گری مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجایی که کیفیت مواد اولیه ریخته گری بر روی نتیجه نهایی تأثیر می‌گذارد بنابراین در زمان تهیه این مواد اولیه شما باید براساس اینکه ترکیبات فلزی یا غیر فلزی هستند به ویژگی‌هایی همانند صرفه اقتصادی، حجم تولید، مقاومت در برابر فرسودگی، دمای ذوب شدن، وزن، قابلیت ارتعاش و سرعت خنک‌سازی آن‌ها توجه کنید.