سنگ‌ها و ترکیبات معدنی، کاربرد‌های بسیار زیادی در صنایع مختلف دارند. برای مثال در صنعت ریخته گری از ترکیبات معدنی برای ساخت قالب‌ها نیز استفاده می‌شود. یکی از ترکیبات پرکاربرد، سیلیس نام دارد. ما در این مطلب می‌خواهیم در مورد انواع سیلیس، کاربرد‌ها و مشخصات آن‌ها صحبت کنیم. پس تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
سنگ معدنی سیلیس چیست؟
سیلیس یکی از رایج‌ترین ترکیبات معدنی در طبیعت است که عمدتاً به شکل اکسیدی یافت می‌شود. جالب است بدانید نزدیک به ۶۰ درصد از مواد معدنی که بر روی کره زمین وجود دارند، متعلق به خانواده سیلیس‌ها هستند.
بین سیلیس با سیلیکات تفاوتی در ساختار بلوری وجود دارد. اگر سیلسیوم با اکسیژن ترکیب شود و بار منفی پیدا کند، سیلیکات به دست می‌آید که به صورت SiO4-4 نمایش داده می‌شود. اما سیلیس در کنار اکسیژن (SiO2) بار منفی نخواهد داشت. همین تفاوت در ترکیب باعث می‌شود که این دو از نظر ساختار بلوری با یکدیگر تفاوت داشته باشند.
بررسی مشخصات و ویژگی های سنگ سیلیس
- سیلیس یکی از سنگ‌های معدنی به شکل بلورین است.
- در دمای اتاق می‌تواند ساختار جامد خود را حفظ کند.
- اگر در دمای ۱۷۱۰ درجه سانتیگراد قرار گیرد ذوب می‌شود.
- جالب است بدانید سیلیس اگر چه ساختار سه بعدی دارد، ولی چهار وجهی به نظر می‌رسد و همین موضوع باعث افزایش مقاومت مکانیکی سیلیس می‌گردد.
با انواع سنگ سیلیس آشنا شوید
در ابتدای مطلب بیان کردیم که نزدیک به ۶۰ درصد از ترکیبات سنگی روی زمین به خانواده سیلیس تعلق دارند. در این قسمت انواع سنگ سیلیس را با هم بررسی می‌کنیم:
- سنگ کوارتز
یکی از سخت‌ترین سنگ‌های موجود در طبیعت، سنگ کوارتز است که حالت شیشه‌ای دارد. کوارتز به صورت SiO4-4 نشان داده می‌شود. این سنگ ساختاری چهار وجهی دارد و پایداری ماده معدنی آن بسیار بالا است.
- شن و ماسه ماسه سیلیس
پرکاربردترین نوع ماسه در صنعت ریخته گری، شن و ماسه سیلیس است. زمانی که سنگ کوارتز در طبیعت خرد می‌شود، ترکیبات حاصل از آن با مواد معدنی ترکیب می‌شوند؛ رسوب می‌کنند و در نهایت به یک گرانول طبیعی تبدیل می‌گردند که به آن‌ها شن و ماسه سیلیس گفته می‌شود.
- فلینت
این نوع سیلیس نیز از سنگ کوارتز در طبیعت حاصل می‌شود و جالب است بدانید که به عنوان سنگ آتش‌زنه شناخته شده است.
بررسی کاربرد‌های سیلیس در صنایع مختلف
با توجه به خواص و قدرت ترکیب‌پذیری سیلیس با مواد دیگر، کاربرد این ماده معدنی در صنایع مختلف بسیار زیاد است که در ادامه این مطلب کاربرد‌های سیلیس را بررسی خواهیم کرد:
- سیلیس در صنعت ریخته گری
از آنجایی که مقاومت حرارتی سیلیس بسیار بالا است، بنابراین از ماسه سیلیسی برای ساختن قالب‌ها استفاده می‌شود.
- سیلیس در صنعت شیشه‌سازی
از سنگ کوارتز به عنوان سیلیس درجه یک برای ساخت شیشه استفاده می‌شود. این نوع سیلیس در ساخت شیشه‌های نوری، شیشه‌های چشمی، ظروف رنگی، کریستال‌ها، شیشه‌های تخت و شیشه ساعت کاربرد دارد.
- سیلیس در صنعت کشاورزی
برای تولید برخی از کود‌ها می‌توان از سیلیس استفاده کرد چون سیلیس باعث افزایش حاصلخیزی خاک و افزایش رشد گیاهان خواهد شد. پس در خاک‌های فقیر می‌توانیم کود‌های حاوی سیلیس را اضافه کنیم. از طرف دیگر سیلیس می‌تواند به کنترل آفات و بیماری‌ها کمک کند.
- استفاده از سیلیس در سنگ‌های مصنوعی
در حال حاضر برای ساخت سنگ‌های مصنوعی که جنبه تزیینی برای طراحی نمای ساختمان دارند، از سیلیس استفاده می‌شود. پودر سیلیس باعث افزایش مقاومت، افزایش چسبندگی ترکیبات در کنار یکدیگر و در نهایت تولید سنگ‌هایی با بیشترین مقاومت نسبت به عوامل جوی خواهد شد.
- استفاده از سیلیس در تصفیه خانه‌ها
سیلیس می‌تواند نقش فیلتر شنی را ایفا کند. بنابراین برای حذف برخی از املاح می‌توان در تصفیه خانه‌های بزرگ از سیلیس استفاده کرد.