بررسی کلوخه‌های هماتیت و مگنتیت: تفاوت‌ها، تاثیرات قیمتی و عوامل تعیین‌کننده
در این مقاله به بررسی کلوخه‌های هماتیت و مگنتیت پرداخته‌ایم. تفاوت‌های این دو کانی از نظر خواص مغناطیسی، درصد آهن و ناخالصی‌ها، و تأثیرات آن‌ها بر قیمت‌گذاری مورد تحلیل قرار می‌گیرد. همچنین، فرآیند تعیین قیمت و عوامل تأثیرگذار بر بازار این کانی‌ها توضیح داده می‌شود.
کلوخه هماتیت و مگنتیت: تفاوت‌ها و ویژگی‌های هر کانی
اولین بخش از زنجیره محصولات آهن، کلوخه آهن است که به‌طور عمده شامل دو نوع کلوخه هماتیت و کلوخه مگنتیت می‌شود. این دو کانی، پایه اصلی تولید آهن و فولاد را تشکیل می‌دهند و در عین شباهت‌های زیادی که دارند، تفاوت‌های قابل توجهی نیز از نظر خواص و کاربردها دارند.
کلوخه هماتیت (Fe₂O₃) یک کانی غیر مغناطیسی است که به طور طبیعی در شرایط خاص زمین‌شناسی تشکیل می‌شود. این کانی به دلیل داشتن اتم‌های آهن که اسپین‌های غیرهمسو دارند، نمی‌تواند به راحتی در میدان‌های مغناطیسی جذب شود. در مقابل، کلوخه مگنتیت (Fe₃O₄) دارای خواص مغناطیسی بسیار بالا است. اتم‌های آهن در مگنتیت اسپین‌های همسو دارند که این ویژگی باعث می‌شود این کانی به راحتی جذب میدان‌های مغناطیسی با شدت کم شود.
تفاوت اصلی بین این دو کانی در قابلیت جذب میدان‌های مغناطیسی است که این ویژگی باعث می‌شود فرآیندهای جداسازی و پرعیارسازی در مورد مگنتیت راحت‌تر و سریع‌تر انجام شود. همین عامل، تقاضا و قیمت مگنتیت را نسبت به هماتیت افزایش می‌دهد. از آنجایی که این دو کانی در طبیعت با درصدهای متفاوتی از آهن و ناخالصی‌های مختلف یافت می‌شوند، انتخاب آن‌ها به‌طور عمده به‌منظور کاهش هزینه‌های فرآوری و افزایش بهره‌وری در تولید آهن و فولاد است.
نقش ابعاد ذرات و درصد ناخالصی‌ها در قیمت کلوخه‌های هماتیت و مگنتیت
یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر قیمت کلوخه‌های هماتیت و مگنتیت، ابعاد ذرات و میزان ناخالصی‌های موجود در این کانی‌ها است. ابعاد ذرات این کانی‌ها به طور مستقیم بر هزینه‌های خردایش و نرمایش تأثیر می‌گذارند. برای مثال، ابعاد ریزتر ذرات کلوخه‌ها باعث کاهش هزینه‌های خردایش می‌شود، زیرا نیاز به انرژی کمتری برای شکستن ذرات به اندازه‌های کوچکتر وجود دارد.
در مورد درصد ناخالصی‌ها نیز، این عوامل می‌توانند قیمت‌گذاری کلوخه‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. ناخالصی‌هایی مانند فسفر، گوگرد و سیلیس، به‌ویژه در فرآیندهای ذوب و استخراج آهن می‌توانند مشکلاتی ایجاد کنند. به همین دلیل، درصد این ناخالصی‌ها باید در هنگام خرید و فروش کلوخه‌ها در نظر گرفته شود. برای مثال، کلوخه‌هایی که درصد بالاتری از گوگرد یا فسفر دارند، می‌توانند مشکلاتی در فرآیندهای ذوب آهن ایجاد کنند که به‌طور طبیعی منجر به کاهش کیفیت محصول نهایی می‌شود.
تأثیر درصد آهن (Fe) و FeO بر قیمت کلوخه‌های هماتیت و مگنتیت
یکی از مهم‌ترین پارامترهای تأثیرگذار بر قیمت کلوخه‌های هماتیت و مگنتیت، درصد آهن موجود در کانی است. هرچه درصد آهن موجود در کلوخه بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود. درصد FeO در کلوخه‌ها نیز اهمیت زیادی دارد و شاخصی برای تعیین نوع کانی (هماتیت یا مگنتیت) است. در واقع، درصد FeO نشان‌دهنده غلظت اکسید آهن در کانی است که تأثیر زیادی بر فرآیندهای تولید و تصفیه کانی‌ها دارد.
اگر درصد FeO کمتر از 7 درصد باشد، این نشان‌دهنده بیشتر بودن هماتیت در کلوخه است و به همین دلیل قیمت آن پایین‌تر از کلوخه‌هایی است که دارای درصد بالاتری از FeO هستند. کلوخه‌هایی که درصد FeO آن‌ها بالاتر از 14 درصد باشد، عمدتاً حاوی مگنتیت هستند و این به دلیل خواص مغناطیسی بالای مگنتیت، قیمت این کلوخه‌ها را افزایش می‌دهد. بنابراین، درصد FeO یکی از شاخص‌های مهم در تعیین قیمت کلوخه‌ها به شمار می‌آید.
بازار و فرآیندهای تعیین قیمت کلوخه‌ها
بازار کلوخه‌های هماتیت و مگنتیت تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که یکی از این عوامل، درصد آهن و FeO در کانی‌ها است. در نهایت، توافقات قیمتی بین خریدار و فروشنده معمولاً بر اساس این پارامترها تعیین می‌شود. برای هر پارامتر تأثیرگذار یک بازه فیکس پرایس (Fix Price) تعیین می‌شود که بر اساس آن قیمت‌ها نهایی می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر درصد گوگرد در کلوخه‌ها از 0.5 تا 1 درصد باشد، قیمت ثابت خواهد ماند، اما اگر درصد گوگرد بیشتر از 1 درصد شود، به ازای هر 0.1 درصد افزایش گوگرد، قیمت هر تن بار کاهش می‌یابد.
این سیستم، که به‌طور گسترده در خرید و فروش کلوخه‌های آهن استفاده می‌شود، باعث می‌شود که ریسک‌های قیمت‌گذاری به حداقل برسد و خریدار و فروشنده بتوانند به‌طور دقیق‌تری با یکدیگر توافق کنند. از آنجا که هر پارامتر تأثیرگذار، مانند درصد گوگرد یا سیلیس، می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت فرآیندها و محصول نهایی داشته باشد، بنابراین نظارت بر این پارامترها برای رسیدن به یک توافق قیمتی مناسب ضروری است.